Δεν είναι στο χέρι μου

Παρακολουθώ πολλά μπλογκς διαβητικών τύπου 1, ή γονιών με παιδιά με διαβήτη.
Τις πιο πολλές φορές γράφουν για την καθημερινότητά τους με τον διαβήτη, τον τάδε αισθητήρα γλυκόζης στο αίμα, τα περιστατικά υπογλυκαιμίας ή επικίνδυνης υπεργλυκαιμίας.
Και βλέπω και στη δική μου ζωή πώς ο διαβήτης μπορεί να την καταλάβει, να την ρουφήξει, καθορίζει στην πραγματικότητα κάθε πτυχή της. Ο διαβήτης δεν καθορίζει μόνο ό,τι δεν μπορώ να κάνω (να φάω, να πιω) αλλά και τι μπορώ και πότε.
Και όλες οι προσπάθειες διαχείρισής του, το τι λένε οι γιατροί, το τι διαβάζω, όλα συντελούν στην ψευδαίσθηση ότι "είναι στο χέρι μου".

Είναι στο χέρι μου να έχω καλή ρύθμιση αν προσέχω, αν μετράω τι τρώω, αν βάλω στη ζωή μου έννοιες όπως "σύνθετοι και απλοί υδατάνθρακες", "σάκχαρα", "μεταβολισμός" και άλλες, αν γυμνάζομαι. Και ακόμα και αν ξέρω στην πράξη ότι αυτό είναι μια ψευδαίσθηση, γιατί έρχονται μέρες που προσέχω και περπατώ και παρόλαυτά η γλυκόζη μου εκτοξεύεται ίσως επειδή περιμένω την περίοδό μου, ίσως επειδή έχω νεύρα ή άγχος ή και πάλι, ποιος ξέρει γιατί; (γιατί κανένας δεν έχει όλες τις απαντήσεις για τον διαβήτη)
Ακόμα λοιπόν και αν ξέρω στην πράξη ότι αυτές οι προσπάθειες δεν έχουν παρά μια μικρή (;) επίδραση πάνω στην ρύθμιση του σακχάρου, ακόμα κι αν ξέρω ότι το σώμα μου δεν είναι μια μηχανή που παίρνει καύσιμα και μπορώ να την ρυθμίσω, ακόμα και αν τα αντιλαμβάνομαι όλα αυτά, δεν παύω να θεωρώ τον εαυτό μου υπεύθυνο για τις τιμές της γλυκόζης στο αίμα μου. Ή να απογοητεύομαι που δεν καταφέρνω να την έχω υπό έλεγχο. Ή να θυμώνω που έφαγα παραπάνω το προηγούμενο βράδυ ή που δεν περπάτησα αρκετά.

Αντιλαμβάνομαι ότι αυτή η αίσθηση "υπευθυνότητας" ή "υπαιτιότητας" στην ακραία αρνητική όψη της (δηλαδή αυτομαστίγωμα) είναι αντανάκλαση της αίσθησης "παντοδυναμίας" που δεν είναι αποκλειστικό χαρακτηριστικό ανθρώπων που έχουν διαβήτη, αλλά ίσως σημάδι των καιρών και ενός πολιτισμού όπου ο άνθρωπος θεωρεί ότι έχει πλήρη έλεγχο πάνω στην ζωή και το περιβάλλον του. Ψευδαίσθηση και αυτό.

Τελοσπάντων, στην πράξη, είναι λίγες οι μέρες που δεν καθορίζονται από την σκέψη του διαβήτη. Δεν είναι τα γεύματα που ετοιμάζω και παίρνω μαζί μου στην δουλειά ή το ότι τρώω με συνέπεια κάθε τρεις ώρες, αποφεύγοντας όσο μπορώ "παρασπονδίες". Αυτά τα έχω συνηθίσει και πλέον δεν τα νιώθω ως βάρος, αλλά αντίθετα ό,τι τρώω με ευχαριστεί συνήθως και απολαμβάνω τα μικρά ενδιάμεσα γεύματα. Είναι όμως που το πότε θα φάω, πώς θα ρυθμιστεί η κοινωνικότητά μου στην περιφέρεια του διαβήτη, αυτό ακριβώς, στην περιφέρεια του διαβήτη βρίσκονται όλα τα άλλα. Αυτό είναι που με ενοχλεί.

Ίσως αυτό αλλάξει με τον καιρό ή ίσως πάψω να το βλέπω τόσο βαρύ. Δεν το ξέρω αυτό.
Όμως τα μπλογκς διαβητικών που διαβάζω με κάνουν να πιστεύω το αντίθετο. Και δεν θέλω αυτό. Δεν είναι ελπίδα να πιστεύεις ότι οι πράξεις σου καθορίζουν την υγεία σου, το πόσα χρόνια θα ζήσεις, το αν θα έχεις "επιπλοκές", το αν θα ανέβει η γλυκόζη σου, είναι σκλαβιά όταν ξεφεύγει και γίνεται αυτοσκοπός, όταν κανείς νομίζει ότι είναι παντοδύναμος και έχει πλήρη έλεγχο.

Σκέφτομαι τους γιατρούς που κοιτάζουν καχύποπτα τους διαβητικούς λες και έχουν απέναντί τους μικρά παιδιά, κοιτάζουν τους ασθενείς και τους λένε "έλα τώρα, παραδέξου το πως έχεις φάει γλυκό" γιατί οι τιμές είναι υψηλότερες.
Αυτοί οι μπακλαβάδες που οι διαβητικοί τρώνε κρυφά από τους γιατρούς τους και μετά κάνουν πως δεν έχουν φάει ποτέ, σαν τα παιδιά που κλέβουν το γλυκό από το βάζο, μου κάθονται στο λαιμό. Ακόμα και αν διαβητικός γουστάρει να φάει ένα ταψί γαλακτομπούρεκα και με αυτό τον τρόπο αυτοκτονήσει, όπως μία ηρωίδα του Ξανθούλη στο τελευταίο του βιβλίο (που παρεμπιπτόντως, δεν μου άρεσε), ακόμα και αυτός ο διαβητικός δεν είναι παιδί που πρέπει να επιπλήξει ο γιατρός του. Δεν είναι κάποιος που έχει το κλειδί για την καλή υγεία του και αποφασίζει να το πετάξει στην λίμνη επειδή δεν τον ενδιαφέρει ή σε κάποια κρίση αυτοκαταστροφής. Γιατί πολύ απλά, δεν υπάρχει το κλειδί.

Ό,τι κάνω δεν είναι παρά μια προσπάθεια να επηρεάσω την κατάσταση της υγείας μου. Μπορεί αυτές οι προσπάθειες να έχουν μικρό αποτέλεσμα, αλλά αν είναι ό,τι μπορώ να κάνω, ό,τι περνάει από το χέρι μου, εγώ θα το κάνω. Όμως δεν θέλω κανένας και κυρίως ο ίδιος μου ο εαυτός να με κατηγορεί ότι εγώ ευθύνομαι ή ότι "είναι στο χέρι μου". Γιατί δεν είναι.